Polski Związek Działkowców (PZD) jest samorządną, niezależną, pozarządową organizacją społeczną, kontynuującą ponad 120-letnią tradycję ruchu działkowego w Polsce. Posiada 4948 rodzinnych ogrodów działkowych, w których znajduje się 966 332 działek o łącznej powierzchni 43 433 ha (stan organizacyjny na 1.01.2011r.). Ponieważ działka jest przydzielana rodzinie, która w Polsce liczy zazwyczaj cztery osoby, przyjmuje się, że z działek korzysta blisko 4 miliony osób.
Czym są rodzinne ogrody działkowe (rod)?
Rodzinne ogrody działkowe są to wydzielone obszary gruntu będące we władaniu PZD, podzielone na tereny ogólne i działki. Wyposażone są w infrastrukturę niezbędną do jego prawidłowego funkcjonowania.
Celem rodzinnych ogrodów działkowych jest zapewnienie aktywnego wypoczynku oraz możliwości prowadzenia - przede wszystkim na własny użytek - upraw ogrodniczych. Spełniają one zgodnie ze Statutem PZD również funkcje :
ekologiczne
- Przywracanie terenów zielonych społeczeństwu
- Ochrona środowiska przyrodniczego i podnoszenie standardów ekologicznych otoczenia
- Ochrona składników przyrody i kształtowanie zdrowego otoczenia człowieka
socjalne i zdrowotne
- Poprawa warunków bytowych społeczności miejskiej poprzez zapewnienie warunków do prowadzenia upraw ogrodniczych na własne potrzeby
- Zapewnianie terenów wypoczynkowych zarówno dla działkowców jak i mieszkańców miast poprzez ich otwieranie
- Propagowanie zdrowego stylu życia
społeczne i edukacyjne
- Tworzenie warunków do integracji społeczeństwa
- Propagowanie idei ogrodnictwa w społeczeństwie
- Prowadzenie działalności społecznej, wychowawczej w tym. m.in. współpraca ze szkołami, domami pomocy społecznej oraz innymi organizacjami społecznymi
Polski Związek Działkowców działa w oparciu o Usatwę o ROD z 2005r. Ustawa o ROD jest gwarantem trwałości i rozwoju ruchu ogrodnictwa działkowego w Polsce. Stoi na straży praw, z trudem osiągniętych przez działkowców. Została wdrożona we wszystkich ogrodach i sprawdziła się w praktyce. Jest wysoko oceniana przez samorządy lokalne. Ustawa zawiera regulacje, które skutecznie zapewniają istnienie i rozkwit ogrodów działkowych w Polsce. Zapewnia działkowcom szereg fundamentalnych praw, dzięki którym mogą bezpiecznie korzystać ze swoich działek. Do najważniejszych z nich należą:
• prawo do bezpłatnego używania gruntów publicznych pod ogrody działkowe;
• prawo do użytkowania działek na zasadzie konkretnego tytułu prawnego, podlegającego ujawnieniu w księdze wieczystej;
• prawo własności nasadzeń i obiektów usytuowanych na działce;
• prawo do zwolnień podatkowych z tytułu użytkowania działki;
• prawo do odszkodowania za utraconą własność wskutek likwidacji ogrodu;
• prawo do działki zamiennej w razie likwidacji ogrodu;
• prawo do zachowania działki i pozostania w ogrodzie w razie zasadnego żądania zwrotu terenu ogrodu przez byłych właścicieli;
• prawo przejęcia działki po zmarłym działkowcu przez jego osoby bliskie.
Powyższe uprawnienia zapewniają działkowcom konieczne warunki do właściwego użytkowania działek. Ustawa nadaje rodzinnym ogrodom działkowym status urządzeń użyteczności publicznej, dzięki czemu stanowią one element socjalnej infrastruktury, która jest powszechnie dostępna dla wszystkich członków społeczności lokalnej, co rodzi po stronie gmin określone obowiązki wobec ogrodów, służących okolicznym mieszkańcom.
Kim są polscy działkowcy?
Wyniki przeprowadzonego w 2011 roku badania pokazały że środowisko polskich działkowców jest bardzo zróżnicowane. Działki w rodzinnych ogrodach działkowych użytkują w praktyce wszystkie grupy społeczne i zawodowe, ludzie w różnym wieku i o różnym statusie majątkowym. Polscy działkowcy to ludzie, którzy od wielu lat spędzają aktywnie czas na działkach w ROD, wykorzystując ją zarówno w sposób praktyczny, a więc pod uprawę zdrowych i tanich owoców i warzyw, jak i w celu atrakcyjnego i alternatywnego miejsca dla spędzania czasu w domu.
Zdecydowana większość ogrodów działkowych w Polsce położona jest w miastach. Najchętniej z ogrodów działkowych korzystają mieszkańcy dużych aglomeracji miejskich np. Warszawy, Katowic, Wrocławia, Szczecina, Gdańska, Poznania, Łodzi, Krakowa.
PZD członkiem Biura Międzynarodowego
Polski Związek Działkowców jest od 1990 r. członkiem Międzynarodowego Biura Ogrodów Działkowych i Rodzinnych. Wyrazem docenienia roli i znaczenia polskiego ruchu działkowego w Europie było zorganizowanie w 1999 r. przez Polskę Międzynarodowego Seminarium Działkowców. Z kolei w 2007 r. odbył się w Krakowie XXXV Międzynarodowy Kongres Ogrodów Działkowych i Rodzinnych. Jego tematem była przyszłość ogrodów działkowych w Europie. W latach 2005-2008r. przewodnictwo w Międzynarodowym Biurze pełnił Prezes PZD Eugeniusz Kondracki, który cały czas aktywnie działa na rzecz rozwoju ruchu działkowego w UE.